Mediplanet/Pharmaplanet

Huisartsen hebben vorig jaar minder vaak luchtwegaandoeningen zoals hoest en bronchitis vastgesteld bij hun patiënten. Wel zagen ze meer patiënten met een tekort aan vitamine D en patiënten die lijden aan angst en slapeloosheid. Dat blijkt dinsdag uit de COVID-19-barometer van Health One, een specialist in medische software.

Health One nam de evolutie van het aantal en het type diagnoses van 300 Belgische huisartsen onder de loep in de periode 2019-2020. De informatie werd verzameld door THIN (The Health Improvement Network), een Europese referentiedatabank, en kan dus ook vergeleken worden met de gegevens van andere Europese landen.

Tussen 2019 en 2020 bleven de meest voorkomende aandoeningen ongewijzigd. Het gaat dan om hoge bloeddruk, hoge cholesterol, slapeloosheid, diabetes type 2 en gastro-oesofageale reflux.

Voorts blijkt nog dat het totale aantal consultaties bij de huisartsen tussen 2019 en 2020 daalde met 6,7 procent. Dat is vergelijkbaar bij bevindingen in onze buurlanden, zoals Frankrijk. Tijdens de eerste lockdown vonden consultaties bij huisartsen een tijd lang enkel telefonisch plaats, maar ook nadien klopten mensen minder snel aan bij hun huisarts. "In sommige gevallen wachtten mensen langer met een bezoek aan een arts of gingen ze helemaal niet, uit angst besmet te raken of het virus over te dragen. Bovendien werden veel medische onderzoeken uitgesteld, waardoor dat cijfer nog is gestegen", verklaart dokter Nicolas Delvaux, huisarts en docent aan de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven. Hij vreest dat er binnenkort een golf van 'niet-COVID'-ziekten zal opduiken, die tijdens de pandemie niet zijn gedetecteerd.

Een ander gevolg is dat huisartsen geconfronteerd worden met vergevorderde ziektebeelden die ze in normale tijden niet meer zien, maar enkel kennen uit de boeken. Veel chronische aandoeningen zijn zo onder de radar gebleven, zegt Delvaux. Hij wijst er wel op dat huisartsen momenteel opnieuw op het normale tempo draaien. Mensen lijken dus opnieuw bereid om naar de huisarts te gaan. "We zijn bezig aan een inhaalmanoeuvre", aldus Delvaux.

Verder is er een opvallende daling van het aantal luchtwegaandoeningen tussen 2019 en 2020, in het bijzonder hoest (-29 pct), bronchitis (-33 pct), laryngitis (-34 pct) en verkoudheid (-28 pct). Dezelfde tendens doet zich voor bij bronchiolitis (-40 pct), wat voorkomt bij kinderen jonger dan 2 jaar. Daarnaast heeft de lockdown de verspreiding van onder meer het griepvirus de kop ingedrukt en waren er nauwelijks luchtwegeninfecties in november en december.

Drie factoren liggen aan de basis van die daling: "de herhaaldelijke lockdowns en afstandsmaatregelen, die tot minder contacten hebben geleid, de mondmaskerplicht en het gebruik van hydroalcoholische gels en natuurlijk ook de daling in het aantal consultaties in het algemeen", legt Delvaux uit.

De huisartsen stellen wel een stijging vast van het aantal patiënten met vitamine D-tekorten (+14 pct). Vitamine D wordt door zonlicht geproduceerd en draagt bij tot ons immuunsysteem. Een langdurig tekort kan leiden tot bot- en spierpijn in de bovenbenen en de heupen, wat mogelijk de toename van pijnklachten en langdurige vermoeidheid verklaart die bij raadplegingen werden gemeld.

Tot slot merken de huisartsen ook dat de pandemie veel psychologische gevolgen heeft. Er zijn 14 procent meer angstsymptomen vastgesteld en 7 procent meer patiënten die lijden aan slapeloosheid. "De crisis eist zijn tol", zegt Delvaux, "van rouwen om een overleden familielid en relaties die onder druk komen te staan tot eenzaamheid, excessief telewerk en financiële zorgen." Hij benadrukt dat er met de vaccinatiecampagne licht aan het einde van de tunnel is, maar roept mensen ook op om naar de huisarts te gaan wanneer ze zich niet goed voelen.