Zoekveld

Levensverwachting met acht maanden gedaald tijdens eerste coronajaar
26/08/2022 - 08:34
Foto: Shutterstock

In 2020 stierven in Vlaanderen meer dan 10.000 mensen aan de gevolgen van het coronavirus. Dat blijkt uit de officiële sterftecijfers voor 2020 van het Agentschap Zorg en Gezondheid. Het grote aantal overlijdens heeft de levensverwachting in Vlaanderen met acht maanden doen dalen, zegt Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits donderdag.

In 2020 stierven in totaal in Vlaanderen 70.219 mensen. Dat is het hoogste aantal sinds de start van de registraties in 1993. Ter vergelijking: in 2019 ging het om 61.753 mensen. Volgens inschattingen van Stabel zou het sterftecijfer in 2021 opnieuw lager zijn. 2020 is dus een uitschieter.

"Door de toenemende vergrijzing verwachten we met de jaren steeds meer overlijdens. Jaarlijks zien we dan ook een stijging, maar voor 2020 is er meer aan de hand. COVID-19 is dan de doodsoorzaak van ruim 10.000 Vlamingen. Tegelijk zien we dat er geen evenredige daling is van het aantal overlijdens door andere oorzaken in 2020. Het gevolg is dan ook dat de levensverwachting voor het eerst in lange tijd gedaald is", zegt minister Crevits (CD&V).

Het gaat om een daling met acht maanden, zowel voor jongens als meisjes. Een jongen die in 2020 geboren werd heeft een levensverwachting van 80,2 jaar. In 2019 was dit nog 81,0 jaar. Bij meisjes gaat het om een levensverwachting van 84,2 jaar, waar dat in 2019 nog 84,9 was.

UIt de cijfers blijkt dat het fenomeen van 'harvesting', waarbij een ziekte verzwakte mensen opeist die al op sterven lagen door een andere aandoening, zich maar deels heeft voorgedaan. Sterfte door ziekten van het ademhalingsstelsel daalde sterk in 2020 en er waren ook minder overlijdens door hartfalen en dementie. Dat doet dan weer wel vermoeden dat personen die leden aan deze ziekten in 2020 meer dan andere personen stierven door COVID-19, luidt het.

In absolute aantallen was het coronavirus in 2020 zowel bij mannen als bij vrouwen de meest voorkomende doodsoorzaak, met telkens meer dan dubbel zoveel sterfgevallen als de tweede oorzaak. Die tweede doodsoorzaak was bij mannen longkanker. Bij vrouwen ging het om hartdecompensatie en hartaandoeningen. Bij 70-jarigen was COVID de belangrijkste doodsoorzaak. Op jongere leeftijden bleven longkanker, borstkanker bij vrouwen en zelfdoding de meest voorkomende doodsoorzaken.

"We zien dat het sterfterisico voor belangrijke doodsoorzaken zoals kankers, hart- en vaatziekten en dementie verder blijft dalen zoals in de jaren daarvoor. (...) Maar COVID-19 heeft jammer genoeg de daling van het sterftecijfer gestopt", zegt Crevits.

Uit de gegevens van het Agentschap Zorg en Gezondheid blijkt ook dat in 2020 970 mensen stierven door zelfdoding. Het gestandaardiseerde suïcidecijfer blijft ongeveer hetzelfde niveau als in 2019. Opmerkelijk is dat bij mannen ouder dan 75 er wel een stijging is, met 120 overlijdens tegenover 99 in 2019. Opvallend is een hoger aantal suïcides in deze groep in de maanden maart en november, wanneer ook de corona-epidemie het ergste toesloeg.

Gwendolyn Portzky van het Vlaams Expertisecentrum voor suïcidepreventie: "Oudere mannen zijn sowieso een kwetsbare groep voor suïcide. Toch zijn we enigszins verrast dat de COVID-periodes zich blijkbaar vertalen in hogere suïcidecijfers bij deze groep. We hadden daar nog geen signalen van gekregen, ook internationaal hebben we dit nog niet vastgesteld. Het bewijst dat we de juiste keuze maken door met ons preventiebeleid sterk in te zetten, op de doelgroep van (oudere) mannen, onder andere met de campagne 'Kom uit je kop' die we dit jaar gestart zijn."

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op www.zelfmoord1813.be.

Bron: Belga