
Foto: Shutterstock
Door ons westers dieet is het aantal gevallen van leversteatose de laatste jaren letterlijk geëxplodeerd, maar de vetten die we eten zijn niet de enige oorzaak.
Onderzoekers hebben muismodellen uitgevoerd om te proberen de invloed van verschillende voedingsstoffen op het ontstaan van deze steatose te verklaren, waaronder fructose. Deze enkelvoudige suiker is overal te vinden in bewerkte voedingsmiddelen, omdat hij vaak als zoetstof wordt gebruikt. Het wordt in grote hoeveelheden aangetroffen in frisdranken, sauzen, enz. Volgens de onderzoekers is het effect van fructose op steatose belangrijker dan de vetten zelf. Fructose is dus in staat de novo lipogenese te induceren, terwijl het tegelijkertijd de hepatische lipolyse remt.
Het gebeurt allemaal op het niveau van de levercel waar een kernfactor, ChREBP genaamd, door fructose kan worden geactiveerd, hetgeen de levervetsuikersynthese induceert. Fructose vermindert de activiteit van PPAR alpha, dat vetvernietiging induceert. De combinatie van verzadigd vet en fructose in de voeding, die in de meeste bewerkte voedingsmiddelen voorkomt, is dus zeer schadelijk.
Verschillende epidemiologische studies hebben een verband aangetoond tussen de consumptie van met fructose gezoete dranken en niet-alcoholische vette leverziekte (NAFLD), een aandoening waarvoor geen specifieke farmacologische behandeling bestaat. Bij deze patiënten kan de novo lipogenese tot 30% van de in de lever geaccumuleerde lipiden uitmaken, terwijl bij gezonde mensen deze synthese slechts 5% van de leverlipiden uitmaakt.
Een ander interessant feit is dat de in de studie beschreven effecten alleen waarneembaar zijn als fructose in vloeibare vorm wordt ingenomen. Dit geldt niet voor de fructose die wij in fruit eten, en wel om verschillende redenen: ten eerste is fructose in fruit minder geconcentreerd dan in gezoete dranken; ten tweede verloopt de vertering en de absorptie van fructose uit fruit traag door de aanwezigheid van vezels, wat niet het geval is in frisdranken of industriële vruchtensappen.