comments
Foto: Shutterstock
In een tijd waarin vele mensen in spanning wachten tot er een veilig vaccin komt dat covid-19 de wereld uit helpt, lijkt het haast surreëel. De zogeheten anti-vaxxers winnen aan terrein. Meer zelfs, een recent onderzoek suggereert dat de anti-vaxxers binnen 10 jaar in de meerderheid zullen zijn. Online althans.
Experten van de Universiteit van Washington analyseerden de beweringen, ‘likes’ en reacties over vaccinatie van bijna 100 miljoen gebruikers op Facebook (1). Daarvoor volgden ze meer dan 1.300 Facebook-pagina’s, die ze onderbrachten in drie clusters:
- een cluster pro-vaccinatie-pagina’s (blauw);
- een cluster pagina’s van anti-vaxxers (rood);
- een cluster neutrale pagina’s waar wel over vaccins gediscussieerd werd (groen).
Met behulp van een ingewikkeld wiskundig algoritme volgden de onderzoekers de bewegingen tussen de Facebook-gebruikers in deze groepen: hoe gedeelde berichten zich verder verspreidden binnen clusters en tussen de verschillende clusters, en welke clusters het actiefst waren. Dit visualiseerden de wetenschappers met gekleurde bolletjes en lijnen.
ONDERZOEKSRESULTATEN
De onderzoekers deden volgende vaststellingen:
Facebook-pagina’s die pro vaccinatie zijn, hebben veruit de meeste volgers, terwijl er veel minder gebruikers zich kanten tegen vaccinatie.
Toch bestaan er meer anti-vaxx-pagina’s op Facebook (met minder leden dan de pro-vaxx-groepen) en is de uitwisseling van informatie tussen deze anti-vaxx-groepen en neutrale groepen veel intensiever: ze delen, ‘liken’ of beantwoorden meer berichten.
Pro-vaxx-groepen wisselen minder gegevens uit en hun boodschappen worden minder gedeeld. Mogelijk vinden mensen hun boodschappen minder aantrekkelijk, omdat ze steeds hetzelfde herhalen: de gezondheidsvoordelen van vaccinatie.
VACCINATIETWIJFEL ZAAIEN
Anti-vaxx-groepen zijn actief in meerdere domeinen en blijken nauw verweven met personen die alternatieve geneeswijzen aanhangen, vatbaar zijn voor complottheorieën en een groot wantrouwen hebben in de overheid en de farmaceutische industrie. Door hun boodschappen te verspreiden in neutrale Facebook-groepen, kunnen anti-vaxxers ook daar twijfel zaaien over vaccins. Omdat ze zich als een olievlek uitbreiden op Facebook, zouden ze volgens de berekeningen van de onderzoekers de pro-vaxxers in 10 jaar kunnen overstemmen.
BRON
(1) N Johnson, Velasquez N, Restrepo N et al. The online competition between pro- and anti-vaccination views. Nature 2020 13 May.
VACCINE CONFIDENCE PROJECT
Het initiatief ‘Vaccine Confidence Project’ (VCP), onder leiding van professor Heidi Larson, volgt de opkomst van vaccinatietwijfel al langer op (2). Larson houdt ook de vinger aan de pols over de groeiende twijfel rond het coronavaccin waar de wereld op wacht. Ze waarschuwt dat we de ongerustheid van een groep mensen over de gevolgen van dergelijk vaccin voor de gezondheid niet uit het oog mogen verliezen (3). Terwijl de ontwikkeling van een coronavaccin voor sommigen niet snel genoeg kan gebeuren, vrezen anderen dat de veiligheid van het vaccin daardoor niet goed onderzocht zal worden.
AANDACHT VOOR VACCINATIETWIJFEL
Er is meer aandacht nodig voor angst en onrust over vaccins, vindt het VCP. Professor Larson vindt dat personen die pro-vaccinatie zijn, zich op sociale media moeten mengen in de debatten van anti-vaxxers en twijfelaars. Maar velen gaan deze veelal emotionele discussies liever uit de weg en blijven in hun eigen cocon. Daardoor krijgen anti-vaxxers de kans om hun aanwezigheid te vergroten op neutrale Facebook-pagina’s. Hoe dit in de toekomst zal evolueren, is moeilijk te voorspellen.
ARGUMENTEN PRO VACCINATIE
Mensen die voorstander zijn van vaccinatie, kunnen ook beter andere argumenten uit de kast halen dan een opsomming van de gezondheidsvoordelen van vaccins. Andere voordelen van een efficiënt coronavaccin zijn bijvoorbeeld lockdowns vermijden, faillissementen limiteren en de terugval van de economische welvaart beperken.
MISINFORMATIE
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vermeldt in een rapport dat niet alleen anti-vaxxers misinformatie over vaccinaties verspreiden (4). Mensen die een samenzweringstheorie delen op Facebook, omdat ze die bijvoorbeeld grappig of buitensporig vinden, verspreiden zo ook foutieve informatie.
CONCLUSIE
Terwijl anti-vaxxers in de minderheid zijn op Facebook, worden hun alarmistische boodschappen over vaccins vaker gedeeld. Ook berichten van anti-vaxx-Facebook-pagina’s zijn vaker terug te vinden op neutrale Facebook-pagina’s. Dat blijkt uit een groot Amerikaans onderzoek. Pro-vaxxers mengen zich volgens experten te weinig in het debat dat de angst voor vaccins voedt.
REFERENTIES
(2) Larson H. State of Vaccine Confidence in the EU 2018, a report for the European Commission
(3) https://www.wired.co.uk/article/coronavirus-vaccine-hesitancy
(4) WHO. Who is most likely to believe and to share misinformation?
Delen via e-mail
Het gaat hier om een sociologische studie over de communicatiestrategieën van zogenaamde ‘anti-vaxxers’ die vanuit hun eigen ervaring emotioneel reageren, en – excuseer me het woord – vaccinlobbyisten, die absoluut hun eigen gelijk wensen op te dringen. Hierbij vergeet men eerlijkheidshalve te wijzen op het feit dat ook ernstige artsen en wetenschappers vragen hebben, waarop de vaccinlobby geen antwoorden geeft.
Ik herinner aan het HPV-verhaal dat al jaren aansleept en even in het Cochrane-schandaal van eind 2018 opdook. Intussen werd dit deskundig in de doofpot gestoken, maar toch even kort de feiten. Een aantal toponderzoekers, leden van Cochrane, stelden ernstige vragen bij een zgn. Cochrane-review waarbij twijfelachtige gegevens van de firma’s zelf (dus absoluut niet onafhankelijk) gebruikt werden om de werkzaamheid en de veiligheid van de HPV-vaccins aan te tonen. Daarop werd toponderzoeker en medestichter Peter C Gøtzsche gewoon uit de Cochrane Collaboration gezet, i.p.v. de studie ernstig na te trekken (https://blogs.bmj.com/bmj/2018/11/08/peter-c-gotzsche-cochrane-no-longer-a-collaboration/). Wel werd beloofd dat een Cochrane-onderzoek rond de veiligheid van het aluminium-adjuvans zou worden opgezet. Tot op heden hoort men hier niets meer van. We weten niet, en zullen ook nooit weten, of het vaccin überhaupt werkt en over er ernstige adverse reacties zijn, wegens gebrek aan ernstige registratie (wat KCE en HGR in België destijds hebben gevraagd, maar nooit is gebeurd).
Verder werden ook ernstige vragen gesteld op de Global Vaccine Safety Summit van de WHO in december 2019 (https://www.who.int/news-room/events/detail/2019/12/02/default-calendar/global-vaccine-safety-summit). Ook daar bleek dat de controle op adverse reacties en op de werkzaamheid van vaccins nog steeds ondermaats is, hoewel naar de buitenwereld door dezelfde mensen gesteld wordt dat vaccins 100% veilig zijn en goed werken. Denk aan het griepvaccin dat niet verhinderd dat jaarlijks gevaccineerden ernstig ziek worden en zelfs sterven.
Ernstige vragen stellen, betekent nog niet dat je een ‘anti-vaxxer’ bent, wel dat je je bewust bent van je verantwoordelijkheid, zoals Dr. Bassey Okposen uit Nigeria: “Als een kind in Nigeria op 4, 6, 10 weken verschillende vaccins van verschillende firma’s toegediend krijgt, met verschillende adjuvans, bewaarmiddelen, antigenen enz. We gaan naar 9 maanden. Kinderen in Nigeria na 9 maanden hebben ongeveer 8 vaccins gekregen en tegen gele koorts, mazelen tegelijk. Ik dacht toen: kunnen die adjuvans en bewaarmiddelen met elkaar reageren? Is er wel een studie gedaan naar de mogelijke crossreacties van die stoffen? Ik zou hier toch opheldering over willen krijgen. Als ik terug thuis ben, wil ik daarover met de autoriteiten van gedachten wisselen. Is hier vanuit dit panel een antwoord op?”
Het antwoord was dat dit eigenlijk onderzocht zou moeten worden. M.a.w., men is al jaren aan het vaccineren zonder dat men de veiligheid echt heeft gecontroleerd.