
De Hoge Gezondheidsraad dringt erop aan dat 65-plussers zich deze winter best beschermen tegen luchtweginfecties door zich te laten vaccineren tegen zowel griep, COVID-19 als pneumokokkeninfecties. De vaccinaties zijn meer dan aangewezen vanwege het hoge risico op ernstige complicaties en sterfgevallen bij ouderen die een luchtweginfectie oplopen. De Hoge Gezondheidsraad meldt ook dat het RSV-vaccin kan worden overwogen voor 60-plussers met bepaalde risicofactoren. De Hoge Gezondheidsraad komt tot deze aanbevelingen in samenwerking met de Belgische Vereniging van Artsen voor Intensieve Zorgen (SIZ) en de Belgische Vereniging van Pneumologie (BeRS).
We weten dat longontsteking en ademhalingsproblemen ernstige complicaties kunnen zijn van griep en covid en hetzelfde geldt voor meningitis en septikemie bij een pneumokokkeninfectie. Al deze complicaties kunnen tot de dood leiden en iemand die ouder dan 65 is, loopt 140 tot 340 keer meer risico om aan covid te sterven in vergelijking met iemand van 18 tot 29 jaar. Bij ernstige vormen van pneumokokkeninfecties bedraagt het sterftecijfer 12% bij 65-plussers en het loopt op tot 24% bij mensen ouder dan 85 jaar. In ons land treedt maar liefst 90% van de sterfgevallen door griepcomplicaties op bij personen van 65 jaar en ouder. Leeftijd is daarom een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van ernstige vormen van deze 3 ziekten. De Hoge Gezondheidsraad roept dan ook alle 65-plussers op, ook zij die in goede gezondheid verkeren, om geen van de drie vaccinaties over te slaan.
Sommige virussen zoals griep en covid muteren gemakkelijk, waardoor de vaccins moeten worden aangepast en bovendien bieden deze vaccins maar een optimale bescherming gedurende 6 tot 12 maanden. Jaarlijkse boosters - bij voorkeur samen toegediend eind september of begin oktober - zijn dus essentieel. De bacteriën verantwoordelijk voor pneumokokkeninfecties zijn dan weer stabieler en het vaccin biedt een langere bescherming. Daarom moet de noodzaak van een boosterprik op een bepaald moment individueel bekeken worden door de arts, afhankelijk van de risicofactoren van de patiënt.
RSV, een vijand apart
RSV of respiratoir syncytieel virus is een veelvoorkomende ziekte bij kinderen, vorig jaar nog was er een toename van bronchiolitis bij kinderen in ziekenhuizen over het hele land. Maar het is tevens een belangrijke oorzaak van luchtweginfecties bij ouderen met een sterftecijfer van ongeveer 11 % als ziekenhuisopname nodig is. In een nieuw advies beoordeelde de Hoge Gezondheidsraad het enige RSV-vaccin - Arexvy® - dat momenteel beschikbaar is voor volwassenen van 60 jaar en ouder. De gegevens over de werkzaamheid van dit vaccin tegen ernstige vormen van de ziekte, vooral bij kwetsbare patiënten zijn vrij beperkt. Maar gezien het gekende gevaar van RSV-infectie bij risicopersonen en bij gebrek aan een doeltreffende antivirale behandeling is de Raad toch van mening dat het RSV-vaccin op individuele basis kan aangeboden worden aan patiënten van 60 jaar en ouder die ook minstens 1 risicofactor voor ernstige RSV-ziekte vertonen. De voordelen van vaccinatie hebben dus betrekking op 60-plussers met ten minste 1 co-morbiditeit. Dus niet op alle gezonde 60-plussers. De Hoge Gezondheidsraad beveelt momenteel geen vaccinatie voor een gehele bevolkingsgroep aan omdat er te weinig informatie is om een vaccinatiecampagne te overwegen voor RSV maar de Raad zal de ontwikkelingen in de epidemiologische gegevens en de klinische doeltreffendheid van deze nieuwe vaccins volgen en zijn voorlopige aanbevelingen indien nodig aanpassen. Er wordt trouwens ook gewerkt aan een nieuw advies om jonge kinderen en zwangere vrouwen te beschermen.
Ook voor RSV is de ideale vaccinatieperiode september-oktober maar bij gebrek aan gegevens over de duur van de bescherming die het vaccin biedt, kan de Raad zich nu nog niet uitspreken over de vaccinatiefrequentie of de noodzaak van boosterdoses.
Bron APB