Op 17 maart is de lockdown in ons land precies een jaar oud. De culturele sector zit, net als vele andere sectoren, sinds die bewuste dag zo goed als op slot. Buiten een korte periode waarin de teugels beperkt gelost werden in de zomer en de vroege herfst, liggen alle publieke evenementen al een vol jaar stil. In een aantal sectoren was de voorbije weken sprake van voorzichtige versoepelingen, maar gezien de huidige evolutie van de pandemie lijkt een heropening van de cultuursector nog veraf.
Op 12 maart 2020 kondigde de toenmalige federale regering, onder leiding van premier Sophie Wilmès, al een eerste reeks maatregelen aan om het coronavirus terug te dringen. Alle evenementen werden afgelast, pretparken en musea werden gesloten. Ook de lessen in het deeltijds kunstonderwijs wer den opgeschort, net zoals toneelrepetities, danslessen en muzieklessen. Een week later, op 17 maart, werd de term lockdown voor het eerst in de mond genomen. Massabijeenkomsten, zoals festivals, werden in april al geschrapt tot zeker 31 augustus, waardoor de festivalzomer in de prullenbak mocht.
De eerste versoepelingen voor de cultuursector kwamen er op 18 mei, toen musea en dierenparken opnieuw de deuren mochten openen. Daar waren wel strikte voorwaarden aan verbonden. Zo werd de capaciteit beperkt en moest de culturele activiteit beschikken over een online of telefonisch ticketingsysteem. Begin juli mochten theaters en bioscopen ook opnieuw openen, maar wel met maximaal 200 mensen in het publiek. Amateurs mochten vanaf die dag ook opnieuw repeteren, achter gesloten deuren en onder strenge voorwaarden. In de zomer mochten kleinere evenementen opnieuw plaatsvinden, met een capaciteitslimiet voor binnen en buiten. Maar heel wat steden en gemeenten kozen er toch voor om evenementen te verbieden. Ook werd het dragen van mondmaskers bij culturele activiteiten verplicht.
In de cultuursector leefde meteen de angst dat ze niet rendabel konden werken door al die veiligheidsmaatregelen. Zo kost een 'coronaproof' voorstelling gemiddeld tot vier keer meer en brengt ze vier keer minder op. Ondanks de steunmaatregelen hakten de restricties er stevig in bij vele organisaties, kunstenaars, freelancers, technici ... die allemaal hun broodwinning zagen wegvallen. Daarom werd in augustus een crisiscel cultuur opgericht, die ervoor moest zorgen dat de sector de coronacrisis overleeft en dat ze 'coronaproof' opnieuw aan de slag kan. De sector vond bovendien dat ze ongelijk behandeld werd in vergelijking met andere sectoren.
Met de intrede van de herfst, gingen ook het aantal coronabesmettingen en ziekenhuisopnames de hoogte in. Een nieuwe lockdown leek dan ook onvermijdelijk, zeker met de winter in het vooruitzicht. Die 'verstrengde lockdown' kwam er effectief op 30 oktober, een zoveelste klap voor de sector. Alle cultuurhuizen, concertzalen, theaters, bioscopen en musea werden onmiddellijk gesloten en evenementen werden geschrapt. Enkel bibliotheken mochten de deuren geopend houden. Op 1 december mochten de musea wel opnieuw de deuren openen, de enige versoepeling die voor de cultuursector tot nu toe kwam.
De crisiscel cultuur heeft recent de overheid nog gevraagd om de cultuursector te laten heropstarten op 13 maart, exact een jaar nadat de eerste maatregelen van kracht werden. "Uiteraard volgens de verfijnde veiligheidsprotocollen en op basis van een duidelijk afgesproken kader", aldus woordvoerder Frederik Sioen. De crisiscel vraagt een gefaseerde heropening waarbij de publieksaantallen naar de zomer toe worden opgedreven. Ook vraagt ze een verlenging van de huidige steunmaatregelen.
De coronacijfers evolueerden de voorbije weken gunstig, waardoor er uitzicht kwam op versoepelingen. Maar sinds een aantal dagen stijgt het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames echter stevig, waardoor het rijk der vrijheid opnieuw veraf lijkt. Versoepelingen in de cultuursector lijken op dit moment alleszins nog niet aan de orde.
Delen via e-mail