Mediplanet/Pharmaplanet

Dit artikel geeft een update over de onderhoudsbehandeling van astma en besteedt bijzondere aandacht aan de belangrijke wijzigingen aangebracht aan de aanbevelingen van GINA (Global Initiative for Asthma 2019, met update in 2020).

Algemene aandachtspunten:

• Vooraleer de behandeling opgedreven wordt, moet worden nagegaan of de patiënt zijn geneesmiddelen correct inneemt, zijn inhalatietoestel correct gebruikt en niet blootgesteld wordt aan verergerende factoren.
• Bij astma mag een langwerkend β2-mimeticum (long-acting β2-agonist: LABA) nooit zonder ICS gegeven worden.
• Na enkele maanden stabilisatie kan afbouw van de behandeling (step-down) aanbevolen worden.
• Stap 1: bij occasionele symptomen zonder risicofactoren voor exacerbaties, raadt GINA vanaf de leeftijd van 12 jaar "ICS + formoterol" zo nodig aan; gebruik van kortwerkende β2-mimetica (short-acting β2-agonist of SABA) zo nodig wordt afgeraden. Bij kinderen onder de 12 jaar blijven SABA’s de eerste keuze. Het BCFI is van mening dat SABA's de eerste keuze mogen blijven ongeacht de leeftijd en dat deze aanbeveling zeer weinig geargumenteerd wordt en voorbarig is. Tot nu toe heeft geen enkele studie bij deze groep patiënten "ICS + formoterol" zo nodig vergeleken met SABA.
• Stap 2: in aanwezigheid van risicofactoren voor exacerbaties moet een continue behandeling met een lage dosis ICS gestart worden (+ SABA zo nodig). GINA stelt als optie bij volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar enkel “ICS + formoterol” zo nodig voor. Bij een dergelijke associatie is de symptoomcontrole echter minder goed dan bij een continue lage dosis ICS en een SABA zo nodig.
• Stap 3: bij volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar wordt bij onvoldoende werkzaamheid "ICS + LABA" in een continue lage dosis aanbevolen (+ SABA zo nodig). Het alternatief is een SMART-strategie (Single Maintenance And Rescue Therapy) met lage dosis, bestaande uit  "ICS + formoterol", zowel continu als zo nodig. De plaats van een langwerkend anticholinergicum (long-acting muscarinic antagonist: LAMA) hierbij is onduidelijk. Het kan een optie zijn als een LABA gecontra-indiceerd is. Bij kinderen onder de 12 jaar is de eerste keuze een ICS in een continue gemiddelde dosis + een SABA zo nodig.
• Stap 4: vanaf de leeftijd van 6 jaar kan bij onvoldoende werkzaamheid een continue gemiddelde dosis "ICS + LABA" (+ een SABA zo nodig) aangeboden worden. Een SMART-strategie met gemiddelde dosis is een optie, behalve voor kinderen onder de 12 jaar. Het voordeel van een tritherapie (ICS + LABA + LAMA) is nog steeds onduidelijk. Kinderen onder de 6 jaar dienen doorverwezen te worden naar een specialist.
• Stap 5: gespecialiseerd advies wordt aanbevolen om aanvullende behandelingen te overwegen: monoklonale antilichamen, desensibilisatie, neomacroliden. De risico-batenverhouding van deze opties is niet altijd duidelijk vastgesteld.

Voor de aanpak van exacerbaties verwijzen we naar hoofstuk 4.1. van het Repertorium.

Lees verder (BCFI)